د آيفون عامل سيستم

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا


د آيفون عامل سيستم ( پخوانی د ايفون عملياتي سیستیم) د موبايل يو عملياتي سيستيم دی چې په ځانګړي ډول د هارډوير لپاره د اپل انک کمپنۍ له خوا رامنځ ته شوی دی. دا هغه عملیاتي سیسټم دی چې د آی فون او آی پاډ ټچ په ګډون د شرکت د موبايل ډېرو وسیلو ته ځواک ورکوي. په دی دوره کی د اي پډس نمونې هم شاملې وی، تر هغه چې په ۲۰۱۹ ز کال کې ايپډوس معرفي شو. دا د انډرايد عملياتي سيستم څخه وروسته، د نړۍ دویم ترټولو پراخ نصب شوی د موبايل عملیاتي سیسټم دی. دا د درې نورو عملیاتي سیسټمونو بنسټ دی چې د ايپل کمپنۍ له خوا جوړ شوی دی: ايپډوس، تيوي اوس او واچ ایس دي. دا خصوصي سافټویر دی، په داسې حال کې چې  ځینې برخې یې د ایپل عامه سرچینې جواز او د نورو جوازونو لاندې آزادې سرچینې دي.[۱]

د آيفون د عامل سيستم د آیفون د لومړي نسل لپاره په ۲۰۰۷ ز کال کې پرانستل شو. د آيفون عامل سيستم ته د ايپل د نورو وسيلو د ملاتړ لپاره، لکه ايپد تج (چې د ۲۰۰۷ز کال  په سپتمبر کې معرفي شو) او د ايپډ (چې ۲۰۱۰ ز کال په جنوري کې معرفي او په ۲۰۱۰ ز کال په اپريل کې لاسرسي ته وړاندې شو) پرمختګ ورکړ شو. د ۲۰۱۸ ز کال مارچ پورې ايپل اپليکشن ستور، له ۲.۱ څخه ډېر د آيفون د عامل سيستم اپليکشنونه لرل، چې ۱ ميليون يې د آيفون عامل سيستم  لپاره اصلي دي. دا د موبايل اپليکيشنونه په ټولنيز ډول له ۱۳۰ ميليارد څخه ډير ځله ډاونلوډ شوي دي.  [۲]

د آيفون عامل سيستم لویې نمونې هر کال خپريږي چې د ۱۵ آيفون عامل سيستم اوسنۍ با ثباته نمونه، د ۲۰۲۱ ز کال په سپتمبر کې خلکو ته خپره شوه.[۳]

هارډوير[سمول]

د آيفون عامل سيستم لپاره د‌ اصلي هارډویر برنامه د‌ اي ار ام جوړښت دی (د اي ار ام ۷، اي ار ام  ۸-ای، اي ار ام ۸.۲-ای، اي ار ام۸.۳-ای). د ۷ آيفون له عامل سيستم څخه دمخه د آيفون د عامل سيستم خپرول یوازې د ۳۲-بايت اي ار ام پروسیسرونو سره د آيفون د عامل سيستم وسیلو کې پرمخ وړل کیدی شي. (ای ار ام ۶ او ای ار ام ۷-ای جوړښتونه) په ۲۰۱۳ ز کال کې، ۷ اي ار ام د بشپړ ۶۴- بايت په ملاتړ سره خپور شو(چې په کې اصلي ۶۴-بايت کرنل، کتابتونونه، ډرایورونه او همدارنګه ټول جوړ شوي اپليکشنونه شامل دي)، وروسته له دې د ایپل کمپنۍ اعلان وکړ چې دوی د ۷ ايپل چپ معرفي کولو سره پروسيسرونه له ۶۴-بايت اي ار ام ۸-ای ای ار ام ته بدلوي. په آپ ستور کې د ټولو اپليکشنونو لپاره د ۶۴-بايت ملاتړ هم پلي شوی و. ټول نوي اپليکشنونه د ۲۰۱۵ ز کال په فبروري کې آپ ستور ته سپارل شوي دي او ټول اپليکشنونه له تازه معلوماتو سره د ۲۰۱۵ ز کال د جون په اولې نيټې سره اپ ستور ته سپارل شوي دي. د ۱۱ آيفون د عامل سيستم له ټولو آيفون د عامل سيستم وسیلو څخه د ۳۲-بايت ای ار ام پروسیسرونو او ۳۲-بايت اپليکشنونو سره ملاتړ کوي ، چې یوازې د‌ آيفون عامل سيستم ۶۴-بايت جوړوي.[۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸]

منل او قبلول(پذیرش)[سمول]

د بازار ونډه[سمول]

وروسته له انډرايد څخه په نړۍ کې دویم مشهورسیستم د موبايل د عامل سيستم دی. په وروستيو کلونو کې د ايپدس پلورهم د انډرايد له پلور څخه وروسته پاتی دی. په داسې حال کې چې د ويب کارولو ( يو نماينده د ټولو کارولو لپاره) او ايپدس (چې د آيفون د عامل سيستم کاروي) لا هم مشهور دی.[۱۹]

د ۲۰۱۲ ز کال په منځ کې ۴۱۰ ميليونه وسايل فعال شوي دي. د ډبليو ډبليو ډي سي ۲۰۱۴ ز کال کې  تيم کوک وويل چې:  د ۲۰۱۴ ز کال تر جون پورې ۸۰۰ ميليونه وسايل پلورل شوي دي.[۲۰][۲۱]

د ۲۰۱۵ ز کال په جنوري کې د ایپل د درې میاشتنۍ عاید کال په جریان کې، شرکت يې اعلان  وکړ چې له ۲۰۰۷ ز کال راهيسې، د دوی د آيفون د عامل سيستم يو بيليون څخه ډېرې وسيلې پلورل شوي دي.[۲۲][۲۳]

د ۲۰۱۱ ز کال په وروستيو کې آيفون د عامل سيستم د هوشمندو موبايلونو او ټابليټونو په برخه کې بازار کې ۶۰٪ ونډه درلوده.

د ۲۰۱۴ ز کال په پای کې يو په دوه بازار کې آيفون، د عامل سيستم په هوشمند موبايل کې ۱۴.۸٪ ونډه درلوده او په ټابليټ کې يې ۲۷.۶٪ ونډه درلوده. د ۲۰۱۵ ز کال په فبروري کې د دولتي حساب راپور له مخې: په ټوله نړۍ کې آيفون د عامل سيستم په هوشمندو موبايلونو کې ۲۳.۱۸٪ او په ټابليټونو کې ۶۶.۲۵٪ کارول کيږي چې د پلور پر ځای د انترنت د کارولو له خوا شمېرل شوي دي.[۲۴][۲۵][۲۶][۲۷]

د ۲۰۱۵ ز کال په درېیمه ربع کې، د ستراتیژۍ تحلیلونو څیړنې ښودلې ده چې د نړۍ په کچه د هوشمند موبايل بازار کې د آيفون د عامل سيستم د قبلولو په ۱۲.۱٪ کې ریکارډ ټیټ و، چې په چین او افریقا کې د کمزوري فعالیت له امله منسوب شوی دی.

انډرايد د بازار ۸۷.۵٪ ونډه لري، تر څنګ يي د وینډوز موبايل او بلیک بیري د بازار پاتې ونډه جوړوي. [۲۸][۲۹]

د ډیجیټل حقونو مدیریت[سمول]

د آيفون عامل سيستم خصوصي او تړلي خصوصيت په اړوند، په ځانګړي ډول د ډیجیټل حقونو مدافعینو، لکه: د بریښنایی فرنټیر ټولنه، د کمپیوټر انجینر او فعال بریوسټر کاهل، د انټرنیټ د قانون متخصص جانتن زیټرین او د وړیا سافټویر ټولنې چې ايپد يي سره له کمپاین په نښه کړ(د ډيزاين له خوا نيمګړتیا) نیوکې راپارولې دي چې د ايپد د ابتدايي پیښې په اړه یې اعتراض کړی او لري یې. سیالي کوونکي مایکروسافټ، د عامه اړیکو ویاند له لارې، په خپلې برنامې باندې د ایپل د کنټرول نیوکه وکړه.[۳۰][۳۱][۳۲][۳۳][۳۴]

د بحث وړ مسئله، د آيفون د عامل سيستم د ډیزاین له خوا لګول شوي محدودیتونه دي، د بیلګې په توګه: د ډیجیټل حقونو مدیریت د ایپل برنامې ته د پیرود شوي میډیا د بندولو په هدف ، پراختیایی ماډل (د آيفون د عامل سيستم لپاره رامینځته شوي اپليکشنونه توزیع کولو لپاره کلني ګډون ته اړتیا لري)، د اپليکشنونو لپاره د مرکزي تصویب پروسه او همدارنګه د ایپل عمومي کنټرول او په خپله برنامې بندول دي. په ځانګړې توګه د بحث وړ مسئله د ایپل وړتیا ده چې په خپله خوښه اپليکشنونه غیر فعال اوحذف کړي.

په تخنیکي ټولنه کې ځینو اندیښنه څرګنده کړې ده چې د بند شوی آيفون د عامل سيستم کمپیوټر ته د ایپل په چلند کې د مخ په زیاتیدونکي تمایل استازیتوب کوي، په ځانګړې توګه د ایپل له ماشینونو څخه د دې سيستم لری کول دي، چې شوقین کولی شي، د سافټویر نوښت د مخنیوي لپاره د دې ډول محدودیتونو احتمال سره اړیکه ونیسي او یادونه وکړي. جو هیویټ د ایپل له خوا د دې هارډویر کنټرول په وړاندې د "ویرېدونکي مثال" په توګه احتجاج وکړ، مګر د آيفون د عامل سيستم د اپليکشنونو د سینډ باکسینګ ستاینه یې وکړه.[۳۵][۳۶][۳۷]

سرچينې[سمول]

  1. ↑ "Apple Open Source". د لاسرسي‌نېټه September 25, 2020. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  2. ↑ . Charting The Explosive Growth of the App Store. Lifewire.
  3. ↑ Lua error in Module:Lang at line 48: attempt to index field 'lang_name' (a nil value).
  4. ↑ Satariano, Adam; Burrows, Peter; Stone, Brad (October 14, 2011). "Scott Forstall, the Sorcerer's Apprentice at Apple". Bloomberg Businessweek. Bloomberg L.P. خونديځ د اصلي څخه April 7, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  5. ↑ Kim, Arnold (October 12, 2011). "Scott Forstall's Personality, Origins of iOS, and Lost iPhone 4 Prototype". MacRumors. خونديځ د اصلي څخه April 2, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  6. ↑ Thomas, Owen (January 9, 2007). "Apple: Hello, iPhone". CNN Money. CNN. خونديځ د اصلي څخه April 2, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  7. ↑ Eadicicco, Lisa (January 9, 2017). "Watch Steve Jobs Unveil the First iPhone 10 Years Ago Today". Time. خونديځ د اصلي څخه April 2, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  8. ↑ Honan, Mathew (January 9, 2007). "Apple unveils iPhone". Macworld. International Data Group. خونديځ د اصلي څخه January 26, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  9. ↑ Block, Ryan (January 9, 2007). "Live from Macworld 2007: Steve Jobs keynote". Engadget. AOL. خونديځ د اصلي څخه March 24, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  10. ↑ Wright, Mic (September 9, 2015). "The original iPhone announcement annotated: Steve Jobs' genius meets Genius". The Next Web. خونديځ د اصلي څخه April 1, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  11. ↑ "iOS: A visual history". The Verge. Vox Media. September 16, 2013. خونديځ د اصلي څخه April 12, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  12. ↑ Gonsalves, Antone (October 11, 2007). "Apple Launches iPhone Web Apps Directory". InformationWeek. UBM plc. خونديځ د اصلي څخه February 20, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  13. ↑ "Jobs' original vision for the iPhone: No third-party native apps". 9to5Mac. October 21, 2011. خونديځ د اصلي څخه April 1, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  14. ↑ Fletcher, Nik (October 17, 2007). "Apple: "we plan to have an iPhone SDK in developers' hands in February"". Engadget. AOL. خونديځ د اصلي څخه April 2, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  15. ↑ Eran Dilger, Daniel (March 7, 2017). "Nine Years of Apple's iOS SDK generated $60 billion, 1.4 million jobs". AppleInsider. خونديځ د اصلي څخه April 2, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  16. ↑ Elmer-DeWitt, Philip (October 17, 2007). "Steve Jobs: Apple Will Open iPhone to 3rd Party Apps in February". Fortune. خونديځ د اصلي څخه April 2, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  17. ↑ Block, Ryan (March 6, 2008). "Live from Apple's iPhone SDK press conference". Engadget. AOL. خونديځ د اصلي څخه January 27, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  18. ↑ Dalrymple, Jim; Snell, Jason (February 27, 2008). "Apple: iPhone SDK, enterprise announcement next week". Macworld. International Data Group. خونديځ د اصلي څخه April 2, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  19. ↑ "StatCounter Global Stats – Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share". StatCounter GlobalStats. د لاسرسي‌نېټه September 4, 2020. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  20. ↑ Ingraham, Nathan (June 2, 2014). "Apple has sold more than 800 million iOS devices, 130 million new iOS users in the last year". The Verge. Vox Media. خونديځ د اصلي څخه February 10, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  21. ↑ "iOS leapfrogs Android with 410 million devices sold and 650,000 apps". InsideMobileApps. July 24, 2012. د اصلي آرشيف څخه پر July 27, 2012 باندې. د لاسرسي‌نېټه July 24, 2012. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  22. ↑ Rossignol, Joe (January 27, 2015). "Tim Cook: Apple Has Sold More Than 1 Billion iOS Devices". MacRumors. خونديځ د اصلي څخه June 23, 2016. د لاسرسي‌نېټه June 21, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  23. ↑ Kahn, Jordan (January 27, 2015). "Apple announces 1 billion iOS devices sold". 9to5Mac. خونديځ د اصلي څخه July 4, 2017. د لاسرسي‌نېټه June 21, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  24. ↑ Saylor, Michael (2012). The Mobile Wave: How Mobile Intelligence Will Change Everything. Vanguard Press. د کتاب پاڼې 33. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-1-59315-720-3. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  25. ↑ "Android and iOS Squeeze the Competition, Swelling to 96.3% of the Smartphone Operating System Market for Both 4Q14 and CY14, According to IDC" (Press release). IDC. February 24, 2015. د اصلي آرشيف څخه پر February 25, 2015 باندې. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  26. ↑ "Worldwide Tablet Growth Hits the Brakes, Slowing to the Low Single Digits in the Years Ahead, According to IDC" (Press release). IDC. March 12, 2015. د اصلي آرشيف څخه پر March 13, 2015 باندې. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  27. ↑ "StatCounter Global Stats: Top 7 Mobile Operating Systems on Feb 2015". StatCounter GlobalStats. د لاسرسي‌نېټه September 4, 2020. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  28. ↑ Sui, Linda (November 2, 2016). "Strategy Analytics: Android Captures Record 88 Percent Share of Global Smartphone Shipments in Q3 2016". Strategy Analytics. خونديځ د اصلي څخه November 27, 2016. د لاسرسي‌نېټه November 27, 2016. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  29. ↑ Rossignol, Joe (November 2, 2016). "iOS Adoption Remains at Lowest Levels Since 2014 as Android Captures Record 87.5% Market Share". MacRumors. خونديځ د اصلي څخه November 27, 2016. د لاسرسي‌نېټه November 27, 2016. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  30. ↑ "Tell Tim Cook: No more DRM for Apple". Defective by Design. د لاسرسي‌نېټه September 4, 2020. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  31. ↑ Anderson, Nate (January 27, 2010). "Protestors: iPad is nothing more than a golden calf of DRM". Ars Technica. خونديځ د اصلي څخه April 2, 2017. د لاسرسي‌نېټه April 1, 2017. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  32. ↑ "Mobile Devices and the Next Computing Revolution". فبروري 3, 2010. خونديځ د اصلي څخه دسمبر 1, 2010. د لاسرسي‌نېټه جون 9, 2010. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  33. ↑ Bobbie Johnson (په February 1, 2010 باندې). Apple iPad will choke innovation, say open internet advocates. The Guardian.
  34. ↑ "Microsoft PR spokesman condemns iPad for being "locked down"". جنوري 29, 2010. خونديځ د اصلي څخه مارچ 5, 2012. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  35. ↑ "Apple's Trend Away From Tinkering". Slashdot. جنوري 31, 2010. خونديځ د اصلي څخه فبروري 8, 2010. د لاسرسي‌نېټه جون 9, 2010. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  36. ↑ Leander Kahney (جنوري 30, 2010). "Pundits On The iPad's Closed System: It's Doom For PCs, No It's Great". خونديځ د اصلي څخه مې 15, 2010. د لاسرسي‌نېټه جون 9, 2010. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  37. ↑ کينډۍ:Cite video
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=د_آيفون_عامل_سيستم&oldid=280088" نه اخيستل شوی